Fiat Para Nedir?

Fiat para, devlet kararıyla üretimi yapılan, altın, gümüş vb. karşılığı bulunmayan, hizmet alışverişi için kullanılan kâğıt para demektir. Kısacası devletin ulusal ve yasal olarak belirlediği para birimi olarak da ifade edilebilir. Devletin bu para birimi taklit ya da kopyası olmayacak şekilde belirlenir ve sahte ise değişik metotlar çerçevesinde tespit edilir. 

Fiat paranın değerli olması arz ve talep ilişkisi arasındaki denge neticesinde anlaşılır ve özellikle parayı basan devletin merkez bankası politikası ve istikrarı da önem arz eder. En fazla tercih edilen para birimleri ABD doları, Euro ve diğer ülkelerin para birimleridir diyebiliriz. Fiat para birimi devlet ekonomisi açısından önemlidir ve tüm işlemler bu para değerleri üzerinden işlem görür.

Fiat Para Tarihçesi

Tarihi inceleyecek olursak çok uzun yıllar gümüş, altın, bakır gibi değerli ürünlerin değişim aracı olarak kullanıldığını görüyoruz, fakat fiat paranın farklı bir değeri olduğu söylenemez ve yalnızca alışveriş vb. ödeme aracı olarak kullanılmaktadır. 20’inci yüzyılda etkisini gösteren fiat para sistemi o dönemde zor durumda olan ABD hazinesinin içinde bulunduğu kötü durumdan kurtulması için geliştirilen bir yöntemle ilerledi. Bretton Wood anlaşması sonrası savaştan kötü etkilenen devletlere kredi açan ABD, bu yöntemle para biriminin değerini artırdı ve her yerde kabul gören bir para aracı haline getirdi. İlk olarak bu sistemin ABD tarafından geliştirildiğini söylemek mümkündür.

Fiat Para Avantajları Nelerdir?

Fiat para elle taşınabilir olması, değişimleri daha çabuklaştırması, anında kullanılabilir olmasından dolayı hayli avantajlıdır. Taşınabilir olması fiat parayı daha da güvenilir hale getirmektedir. Bu sayede olumsuz olabilecek durumları en düşük seviyede tutar. Fiat paralar gümüş, altın ya da maden ürünleri gibi az değildir. Bu nedenle devletin merkez bankalarının ekonomik kriz durumunda anında müdahale edebilmesi için ve değişik yöntemler belirlemesi açısından faydalıdır. Örnekle açıklayacak olursak olası bir enflasyon krizi karşısında vakit kaybetmeden merkez bankasından para talep etmesi durumun düzelmesi için etkili olacaktır. Benzer krizlerin atlatılması için maden çıkarılmasına gerek kalmadan fiat para avantajı ile bu sağlanabilir.

Fiat Para Değerli midir?

Fiat paranın değeriyle alakalı net olarak yorumda bulunmak çok doğru değildir. Paranın değeri amacına uygun kullanım açısından farklılık gösterebilir. Bu değer hükümet tarafından tescillendiği için uzun süre hükümetin koruması altındadır. Fiat paranın fiziksel bir değeri olmadığı için zamanla durumlara bağlı olarak değerini de kaybedebilir.Eski zamanlarda maden ürünleri ya da takas işlemleri ile yapılan alışverişler zamanla yerini kağıt para sistemine bıraktı. Paranın geçerliliği değeri, kullanım amacı açısından önemlidir ve kullanımı daha kolaydır. Fiat para her alanda kullanılabilir fakat kesin bir değer ifade etmek mümkün olmamaktadır. Ülke ve para birimi açısından farklılıklar ortaya çıkabilir.